Η νέα τάξη πραγμάτων στα σούπερ μάρκετ

Η αγορά του λιανεμπορίου τροφίμων βρίσκεται σε πλήρη μετασχηματισμό τα τελευταία χρόνια. Η ραγδαία πτώση της κατανάλωσης την τελευταία εξαετία σε συνδυασμό με την έλλειψη ρευστότητας και την ένταση του ανταγωνισμού μεταξύ των ισχυρών παικτών, για την «πίτα» των 13 δισ. ευρώ δημιουργούν μία νέα «τάξη πραγμάτων» στον κλάδο, ανατρέποντας τις ισορροπίες δυνάμεων που υπήρχαν μέχρι πρότινος.

Πολυεθνικές δυνάμεις, όπως η Aldi έχουν αποχωρήσει, άλλοτε κραταιές αλυσίδες, όπως η Ατλάντικ βγήκαν εκτός παιχνιδιού, καθώς «λύγισαν» από τα χρέη και τα οικονομικά αδιέξοδα, ενώ ειδικά τα τελευταία χρόνια μικρότεροι «παίκτες» που δεν έχουν τη δυνατότητα να σταθούν αυτόνομα απέναντι στους δυνατούς αντιπάλους προσχωρούν στην «αγκαλιά» τους. Είναι χαρακτηριστικό ότι πάνω από 542 καταστήματα έχουν αλλάξει χέρια το τελευταίο χρονικό διάστημα.

Μέσα σε αυτό το νέο σκηνικό οι μεγάλοι παίκτες ισχυροποιούν τη θέση τους ακόμη περισσότερο και αναζητούν τα επόμενα επενδυτικά «χτυπήματά» τους. Στην αγορά μετά από το μπαράζ εξαγορών μικρότερων αλυσίδων και με αποκορύφωμα το deal ανάμεσα στον Σκλαβενίτη και τον Βερόπουλο, δημιουργούνται 4+1 ισχυροί πόλοι.

Από τη μία ο leader του κλάδου, ο όμιλος Μαρινόπουλου που κατέχει μερίδιο αγοράς 24,5%, η ΑΒ Βασιλόπουλος που ελέγχει περίπου το 21% και τώρα το ενιαίο σχήμα Σκλαβενίτη- Βερόπουλου, μετά την εξαγορά από τον πρώτο της ελληνικής δραστηριότητας του δεύτερου. Στη συμφωνία τους, δεν περιλαμβάνεται η δραστηριότητα και το δίκτυο της Βερόπουλος στα Βαλκάνια, αν και στους επιχειρηματικούς κύκλους λέγεται πως ίσως εξεταστεί ως ενδεχόμενο στο μέλλον.

Υπολογίσιμοι παίκτες που αποτελούν ο καθένας από μόνος του μια κατηγορία είναι η γερμανική πολυεθνική Lidl, αλλά και η Μασούτης, που είναι όμως, κυρίαρχος στη Βόρεια Ελλάδα και εσχάτως επεκτείνεται και στην Κεντρική Ελλάδα.

Παρατηρείται δηλαδή μια τάση συγκέντρωσης στα χέρια των λίγων και ισχυρών και αποκορύφωμα της διαδικασίας αυτής αποτελεί και το «αναγκαστικό» ως ένα βαθμό deal μεταξύ Σκλαβενίτη- Βερόπουλου που μαζί πλέον θα ελέγχουν το 18% της αγοράς με ένα δίκτυο 342 καταστημάτων και τζίρο 2 δισ. ευρώ.

«Αναγκαστικό», με την έννοια ότι ένα από τα μυστικά του είναι και οι τραπεζικές υποχρεώσεις των δύο ομίλων (600 εκ. ευρώ για τον Σκλαβενίτη και 350 για τον Βερόπουλο), με αποτέλεσμα η αποκλιμάκωσή τους να αποτελεί εδώ και καιρό ύψιστη προτεραιότητα για τις τράπεζες, οι οποίες αναζητούσαν λύση. Οι τράπεζες ως γνωστόν επιθυμούν ένα «ξεκαθάρισμα» σε κλάδους που οι επιχειρήσεις είναι υπερχρεωμένες και τη δημιουργία λιγότερων και πιο εύρωστων σχημάτων προκειμένου να περιορίσουν το ρίσκο και να διασφαλίσουν την εξυπηρέτηση των δανείων.

Προς αυτή την κατεύθυνση και το deal Σκλαβενίτη- Βερόπουλου, η ολοκλήρωση του οποίου αναμένεται μέχρι και το τέλος του χρόνου, από την πρώτη στιγμή είχε τις «ευλογίες» των πιστωτριών τραπεζών.

Η «Σκλαβενίτης» είχε δείξει από νωρίς πως θέλει να μη μείνει εκτός παιχνιδιού στο καινούριο «τοπίο» και ήδη από το 2013 είχε ξεκινήσει να εξαγοράζει καταστήματα αλυσίδων, όπως η «Μπαλάσκας», ο «Δούκας» και η «Extra».  Από τις πιο ηχηρές κινήσεις της, ήταν όταν εξαγόρασε το 60% της κρητικής αλυσίδας Χαλκιαδάκης και λίγο πιο μετά εγκαινίασε την είσοδό της στην αγορά της χονδρικής με την απόκτηση της Makro Cash & Carry αντί 65 εκατ. ευρώ.

Οι επενδύσεις

Ανοίγουν νέα καταστήματα, αγοράζουν περιφερειακές αλυσίδες

Σε αναπτυξιακή τροχιά κινούνται όμως, όλο αυτό το διάστημα και οι άλλες μεγάλες δυνάμεις του λιανεμπορίου τροφίμων. Ο Μαρινόπουλος που κρατά τα σκήπτρα της αγοράς πρόσφατα έσπασε το... φράγμα των 1.000 καταστημάτων (1.022 για την ακρίβεια) μετά και την έγκριση που έλαβε από την Επιτροπή Ανταγωνισμού για τη μεταβίβαση του 51% της Cretan Management Παντοπωλεία Κρήτης.

Είχαν προηγηθεί και άλλα deals όπως η ενσωμάτωση του δικτύου της βορειοελλαδίτικης αλυσίδας Αρβανιτίδης, Marketa, Παλαμάρης, Τοξότης κ.α. Ο διευθύνων σύμβουλος της Μαρινόπουλος ΑΕ, Γιώργος Βογιατζάκης θεωρείται εκ των μετρ των deals όχι μόνο στο κομμάτι των εξαγορών, αλλά και ενίσχυσης της προϊόντικής γκάμας. Έτσι, ο όμιλος έκλεισε συμφωνία και με την βιομηχανία επίπλου «Δρομέας» για τη διάθεση επίπλων σε 14 καταστήματα της Carrefour σε μεγάλες πόλεις της Ελλάδας.

Η ΑΒ Βασιλόπουλος εξαγόρασε, μεταξύ άλλων, την Key Food στη Χίο, ενώ επικεντρώνει την ανάπτυξή της σε Κρήτη, Βόρεια και Κεντρική Ελλάδα, ενώ το φετινό της πλάνο προβλέπει την προσθήκη 30 καταστημάτων και είναι προϋπολογισμού 100 εκατ. ευρώ. Άλλωστε, όπως έχει δηλώσει και ο γενικός διευθυντής, Λεωνίδας Βρεττάκος, ο όμιλος δεν έχει το άγχος του γιγαντισμού, κινείται μεθοδικά και με ψυχραιμία, αν και δεν αποκλείεται να προχωρήσει και σε νέες σημαντικές κινήσεις εξαγορών.

Επιθετικά κινείται και η «Μασούτης», η οποία παρά την ύφεση όχι μόνο εδραίωσε την παρουσία της στη Βόρεια Ελλάδα αλλά επεκτάθηκε και στην Κεντρική. Αναμένεται και η υλοποίηση του σχεδίου για «κάθοδο» στην Αττική. Στον αντίποδα, την αυτόνομη ανάπτυξη έχουν επιλέξει η METRO-My Market, της οικογένειας Παντελιάδη αλλά και η γερμανική Lidl.

Έρχεται και νέο ηχηρό deal

Οι «μεγάλες δυνάμεις» του κλάδου των σούπερ μάρκετ δεν πρόκειται να μείνουν με «σταυρωμένα τα χέρια». Ήδη παράγοντες της αγοράς προεξοφλούν πως ίσως η «απάντηση» στη συμφωνία Σκλαβενίτη- Βερόπουλου είναι ανάλογου μεγέθους και βεληνεκούς από κάποιον άλλον ισχυρό ανταγωνιστή. Δεν αποκλείουν δηλαδή, να αναζητηθεί μια εξίσου ηχηρή εξαγορά που θα τους φέρει ακόμη πιο μπροστά από τους αντιπάλους τους.

Μάλιστα, οι ίδιοι κύκλοι αναφέρουν ότι επιτελικά στελέχη των μεγάλων λιανεμπορικών δικτύων πραγματοποιούν εδώ και αρκετό καιρό διερευνητικές επαφές και συζητούν συνεργασίες. Η κινητικότητα είναι μεγάλη και ήδη έχουν τεθεί επί τάπητος σχέδια για τις επόμενες κινήσεις αντεπίθεσης.

Αναμένεται όμως, οι συζητήσεις να ενταθούν ακόμη περισσότερο το επόμενο χρονικό διάστημα, καθώς οι ισχυροί παίκτες δεν θέλουν να χάσουν έδαφος σε σχέση με τον ανταγωνισμό. Οι «μάχες» προμηνύονται σκληρές. Στην αγορά βλέπουν ότι η τάση συγκέντρωσης θα συνεχιστεί με αμείωτους ρυθμούς και οι ισχυροί θα ισχυροποιηθούν ακόμη περισσότερο.

Όπως λένε χαρακτηριστικά σε πανελλαδικό επίπεδο, στο τέλος θα μείνουν το πολύ 8 με 10 αλυσίδες από 60 που είναι σήμερα. Άλλωστε, υπάρχει ακόμη ένας μεγάλος αριθμός δικτύων που θα μπορούσαν υπό προϋποθέσεις να ενταχθούν υπό την... ομπρέλα ενός μεγάλου ομίλου, ανακατεύοντας και πάλι την τράπουλα του κλάδου και επιφέροντας καινούριες ανακατατάξεις ως προς τον αριθμό των καταστημάτων και των τζίρων των ομίλων.

Με τις τράπεζες σε ρόλο «κουμπάρου», δεν αποκλείεται οι επόμενες κινήσεις από τους λιανεμπορικούς ομίλους να γίνουν σε συντομότερο διάστημα ακόμη και από ότι προβλέπουν οι ίδιοι. Δεδομένο θεωρείται πάντως, ότι θα ξεσπάσει και νέος «γύρος» πολέμου τιμών και «γενναίων» προσφορών, προκειμένου ο κάθε παίκτης να συγκρατήσει τους καταναλωτές στα καταστήματα, να προσελκύσει νέους και ταυτόχρονα να βάλει «φρένο» στις όποιες φιλοδοξίες του νέου σχήματος Σκλαβενίτη- Βερόπουλου.

Το «βλέμμα» τους δε, στρέφεται στην ενίσχυση των επενδύσεων και της επέκτασης σε περιοχές που υστερούν έναντι των αντιπάλων τους, πραγματοποιώντας ήδη έρευνες αγοράς. Και όλα αυτά την ώρα που οι όποιες νέες κινήσεις υπαγορεύονται και από την έλλειψη ρευστότητας, την κάμψη της κατανάλωσης και τη μείωση της μέσης μηνιαίας δαπάνης στα 262 ευρώ (-9,7 εκ. ευρώ το 2014).

Πηγή : Dealnews.gr