Αλλαγές εν όψη σε βασικά είδη πρώτης ανάγκης

Αλλαγές στους κανόνες διακίνησης τεσσάρων προϊόντων ευρείας κατανάλωσης σκοπεύει να επιβάλλει η κυβέρνηση, επιδιώκοντας την ταχεία αποκλιμάκωση των τιμών και την ενίσχυση του ανταγωνισμού.

Ο υπουργός Ανάπτυξης Κωστής Χατζηδάκης, σύμφωνα με το Έθνος, μέχρι τον Ιανουάριο του 2014 αναμένεται να προχωρήσει στην άρση εμποδίων ή και στην πλήρη απελευθέρωση του θεσμικού πλαισίου που διέπει το γάλα, το ψωμί, τα απορρυπαντικά και τα μη συνταγογραφούμενα φάρμακα. Ειδικότερα, στο γάλα το υπουργείο αναμένεται να προχωρήσει στην κατάργηση της υποχρεωτικής διάρκειας ζωής του φρέσκου γάλακτος που είναι οι πέντε μέρες.

Συγκεκριμένα, θα υπάρχει το δικαίωμα της επισήμανσης του προϊόντος ως «γάλα μίας ημέρας» ή «γάλα δύο ημερών» ακόμη και «γάλα 10 ημερών». Με τον τρόπο αυτό η ηγεσία του υπουργείου Ανάπτυξης σκοπεύει να τονώσει τον ανταγωνισμό και σε τοπικό επίπεδο, ιδίως με το προϊόν λίγων ημερών, που έχει το πλεονέκτημα της «φρεσκάδας», αλλά και να ανοίξει περαιτέρω και τις εισαγωγές.

Το άνοιγμα της αγοράς έρχεται σε συνδυασμό και με την καθιέρωση του ελληνικού σήματος που έχει ετοιμάσει το υπουργείο και τις προδιαγραφές που βάζει για να το αποκτήσει κάποια επιχείρηση. Πάντως το θέμα αναμένεται να προκαλέσει αντιδράσεις, τόσο από τους παραγωγούς γάλακτος όσο και από την ηγεσία του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων.

Στο ψωμί το υπουργείο θέλει να καθορίσει την πώλησή του με την ζυγαριά, δηλαδή με το κιλό. Ο ΟΟΣΑ έχει εντοπίσει ότι τα προκαθορισμένα βάρη που υπάρχουν για τον άρτο (500, 1.000, 1.500, 2.000 γραμμ.) και για τα αρτοσκευάσματα (250, 350, 500, 750 και 1.000 γραμμ.) δεν δίνουν επιλογές τιμών και προϊόντων στους καταναλωτές, ενώ ταυτόχρονα προκαλείται και παραπλάνηση. Αρκεί να αναλογιστεί κανείς ότι στους φούρνους το «μισόκιλο χωριάτικο» στην πραγματικότητα είναι η φραντζόλα των 350 γρ. Οι αρτοποιοί αντιδρούν και θεωρούν ότι με τον τρόπο αυτό η τιμή του ψωμιού θα ανέβει.

Αναλυτικά οι παρεμβάσεις σε 13 κλάδους, όπως τις παρουσιάζει το Έθνος της Κυριακής :

1.    Καταργείται ο καθορισμένος μέγιστος χρόνος ζωής στο φρέσκο γάλα: Το σημερινό καθεστώς περιορίζει τη μέγιστη διάρκεια ζωής του φρέσκου γάλακτος στις 5 ημέρες. Ο περιορισμός αυτός εμποδίζει τις εισαγωγές, περιορίζει τον ανταγωνισμό και αυξάνει τα κόστη λόγω επιστροφών. Ετσι, οι τιμές του γάλακτος για τον καταναλωτή εν μέσω κρίσης αυξάνονται αντί να μειώνονται. Επιπλέον: -Ο περιορισμός των 5 ημερών δεν επιτρέπει στους καταναλωτές που μένουν σε απομακρυσμένες περιοχές να έχουν πρόσβαση σε φρέσκο γάλα. -Οι μικροί παραγωγοί της Βόρειας Ελλάδας δεν μπορούν να προσεγγίσουν τις μεγάλες αστικές αγορές γιατί δεν επαρκεί ο χρόνος μεταφοράς. Η μέγιστη διάρκεια ζωής του φρέσκου γάλακτος θα πρέπει να καθορίζεται ανάλογα με τη μέθοδο παστερίωσης που εφαρμόζει ο κάθε παραγωγός, εφόσον αυτή τηρεί τις προδιαγραφές που προβλέπονται από την ΕΕ.

2.    Αλλαγές στο καθεστώς πώλησης, παραγωγής και διακίνησης ψωμιού: Αίρονται περιορισμοί για την πώληση ψωμιού και από άλλα σημεία πώλησης. Δεν αποκλείεται να επιτραπεί η διάθεσή του από κρεοπωλεία και ιχθυοπωλεία. Επίσης αναθεωρούνται οι ορισμοί για το τι είναι αρτοποιός ή αρτοποιείο. Ορίζεται ότι αρτοποιός είναι μόνο αυτός που επιμελείται άμεσα το σύνολο της διαδικασίας παραγωγής, από την επιλογή πρώτων υλών, το ζύμωμα και τη μορφοποίηση της ζύμης μέχρι το ψήσιμο στο σημείο πώλησης. 

      Για τα εργαστήρια άρτου μπορεί να υπάρξει ειδικό σήμα, που να ενημερώνει τον καταναλωτή ότι τόσο το ζύμωμα όσο και το ψήσιμο γίνονται επιτόπου. Θα διατηρηθεί, ωστόσο, ο περιορισμός να μη χρησιμοποιείται ο όρος «αρτοποιείο» από πρατήρια τα οποία λειτουργούν μόνο ως σημεία πώλησης. Καταργείται, εξάλλου, ο περιορισμός για την πώληση ψωμιού με προκαθορισμένο βάρος.

3.    Τα μη συνταγογραφούμενα φάρμακα θα πωλούνται σε σούπερ μάρκετ και ψιλικατζίδικα : Σαρωτικές είναι και οι αλλαγές που δρομολογούνται στα μη συνταγογραφούμενα φάρμακα. Ετσι, σύμφωνα με πληροφορίες, θα επιτραπεί η πώλησή τους και από άλλα καταστήματα, όπως σούπερ μάρκετ, ακόμη και από ψιλικατζίδικα. Για την ακρίβεια, θα αρθεί κατά πάσα πιθανότητα η επιβολή ποσοστού μείωσης των τιμών στα μη συνταγογραφούμενα φάρμακα για τα οποία η πατέντα έχει λήξει, καταργείται η επιβολή μέγιστων τιμών χονδρικής και λιανικής, τα ανώτατα περιθώρια κέρδους κ.λπ. Πάντως, δεν αποκλείεται οι λεπτομέρειες να καθορίζονται με αποφάσεις του υπουργείου Υγείας.

4.    Στη χονδρική τα προϊόντα που θα παρασκευάζουν οι ίδιοι οι κρεοπώλεις : Με βάση την ισχύουσα νομοθεσία, τα εδώδιμα λίπη (μαργαρίνες, μαγειρικά λίπη) μπορούν να πωλούνται μόνο από καταστήματα λιανεμπορίου και όχι από πωλητές σε λαϊκές αγορές. Η άρση αυτού του περιορισμού ενισχύει τον ανταγωνισμό και αυξάνει τις διαθέσιμες επιλογές για τον καταναλωτή. Η ασφάλεια και η υγιεινή των προϊόντων μπορεί να διασφαλιστεί με την εφαρμογή των Ευρωπαϊκών Κανονισμών και των υγειονομικών διατάξεων.

5.    Μεγαλύτερες συσκευασίες ελαιόλαδου για επιχειρήσεις εστίασης, ώστε να πέσει το κόστος: Αυτή τη στιγμή το ελαιόλαδο πωλείται σε συσκευασίες μόνο μέχρι 5 λίτρα. Αυτό δημιουργεί επιπλέον κόστος στις επιχειρήσεις και μεταφέρεται στην τελική τιμή επιβαρύνοντας τους καταναλωτές.

6.    Ανοίγει ο δρόμος για να πωλούνται μαγειρικά λίπη στις λαϊκές αγορές : Η ισχύουσα νομοθεσία απαγορεύει την πώληση τέτοιων προϊόντων (μαργαρίνες, μαγειρικά λίπη) σε λαϊκές αγορές. Η άρση του περιορισμού έρχεται να ενισχύσει τον ανταγωνισμό και να αυξήσει τις διαθέσιμες επιλογές για τον καταναλωτή.

7.    Καταργείται η σήμανση και αποκλιμακώνονται οι τιμές στο τυρί : Το ισχύον καθεστώς θέτει περιορισμούς στη σήμανση παραδοσιακών και μη τυριών. Αντίστοιχοι περιορισμοί υπάρχουν και στις χώρες προέλευσης μιας ποικιλίας των τυριών στο λιανικό εμπόριο. Με διατάξεις που προωθεί το υπουργείο Ανάπτυξης καταργούνται περιορισμοί ως προς τη σήμανση. Το αποτέλεσμα θα είναι η ελεύθερη διακίνηση και άλλων τυροκομικών προϊόντων, καθώς και η αποκλιμάκωση των τιμών.

8.    «Πράσινο» για παραγωγή γιαουρτιού από σκόνη γάλακτος : Δίνοντας προτεραιότητα στην πτώση των τιμών, το υπουργείο σκοπεύει να επιτρέψει την παραγωγή γιαουρτιού και από σκόνη γάλακτος, καθώς και από άλλα είδη. Με βάση την ισχύουσα νομοθεσία, ορίζεται ελάχιστη ποσότητα λίπους αλλά όχι ελάχιστα επίπεδα πρωτεϊνών. Το μόνο δυνατό μείγμα περιλαμβάνει ίσα μέρη αγελαδινού γάλακτος και γάλακτος προβάτου ή βούβαλου. Ο ορισμός αυτός είναι απαραίτητο να διευρυνθεί, ώστε να περιλαμβάνει γάλα κάθε τύπου στην παραγωγή γιαουρτιού.

9.    Πλήρης απελευθέρωση των εισαγωγών μπαχαρικών : Απελευθερώνονται οι εισαγωγές πιπεριού και μπαχαρικών, οι οποίες απαγορεύονταν από ρυθμίσεις που περιορίζουν τις επιλογές του καταναλωτή, χωρίς να σχετίζονται με θέματα υγείας και ασφάλειας. Καταργείται, ακόμη, διάταξη με την οποία δεν επιτρέπεται η αποθήκευση αλατιού με άλλα τρόφιμα.

10.  Άρση της απαγόρευσης για τη χύμα μαγιονέζα : Με βάση τις ισχύουσες διατάξεις απαγορεύεται η πώληση μαγιονέζας χύμα. Ο περιορισμός αυτός δεν σχετίζεται με λόγους ασφάλειας και υγείας, αλλά ούτε και πηγάζει από κάποιο πρότυπο της ΕΕ. Με την κατάργησή του θα απλοποιηθεί και θα εκσυγχρονισθεί η αγορά, ενώ ταυτόχρονα διευρύνονται οι επιλογές για τον καταναλωτή. Ετσι, λοιπόν, θα επιτρέπεται η πώληση και χύμα μαγιονέζας.

11.  Καταργείται το πλαφόν των 50γρ. για τον καφέ στα υποκαταστήματα : Σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία, η μέγιστη επιτρεπόμενη συσκευασία υποκατάστατων καφέ είναι τα 50 γρ, ενώ δεν επιτρέπεται η πώλησή τους χύμα. Η διάταξη θεωρείται παρωχημένη και δεν σχετίζεται με θέματα υγείας και ασφάλειας. Συνεπώς η ηγεσία του υπουργείου αναμένεται να προχωρήσει στην κατάργησή της.

12.  Άρση των περιορισμών στην παρασκευή ρυζόγαλου : Με βάση το ισχύον καθεστώς, το ρυζόγαλο πρέπει να παρασκευάζεται μόνο από φρέσκο, παστεριωμένο ή μη παστεριωμένο γάλα -με τουλάχιστον 3% περιεκτικότητα σε λίπος γάλακτος- και κανέναν άλλο τύπο γάλακτος. Ο ορισμός αυτός είναι παρωχημένος, αφού έχουν αλλάξει τόσο οι θρεπτικές συνήθειες όσο και οι τεχνολογίες παραγωγής. Παράλληλα επηρεάζει πλήθος προϊόντων, μειώνοντας έτσι την καταναλωτική επιλογή και δημιουργώντας αβεβαιότητα στους προμηθευτές.

13.  Μεγαλύτερη ποικιλία προϊόντων στους πάγκους των λαϊκών αγορών : Με βάση το ισχύον καθεστώς, οι παραγωγοί μπορούν να εκδίδουν άδεια για να πωλούν σε λαϊκές αγορές μόνο γεωργικά προϊόντα και ψάρια. Δεν μπορούν να πωλούν προϊόντα που δεν παράγουν οι ίδιοι ή προϊόντα που βρίσκονται σε ψυγεία ή αποθήκες. Με τη νέα ρύθμιση ένας παραγωγός θα μπορεί να πωλεί περισσότερα προϊόντα που προέρχονται μεν από αυτόν αλλά μπορεί να περιλαμβάνουν μια πρώτη διαδικασία επεξεργασίας. Σε κάθε περίπτωση, θα πρέπει να εξασφαλίζεται πλήρης συμμόρφωση με την εθνική και την ευρωπαϊκή νομοθεσία.

Πηγή : Έθνος – pygmi.gr – iefimerida.gr