"ΟΞΕΙΔΩΤΙΚΟ ΣΤΡΕΣ"

Τι Είναι Το Οξειδωτικό Στρες :

Η πρόσφατη ανάπτυξη των γνώσεων στη βιολογία σχετικά µε τις ελεύθερες ρίζες και τα δραστικά είδη οξυγόνου ROS οδήγησε σε µία ιατρική επανάσταση που υπόσχεται µία νέα εποχή στην υγεία. Πράγµατι η ανακάλυψη του ρόλου των ελευθέρων ριζών στις χρόνιες εκφυλιστικές ασθένειες είναι το ίδιο σηµαντική µε την ανακάλυψη του ρόλου των µικροοργανισµών στις µολυσµατικές ασθένειες.

Υψηλής δραστικότητας µόρια οξυγόνου (µονήρες οξυγόνο) και ρίζες οξυγόνου όπως το ανιόν του υπεροξειδίου (Ο2¯·) και η ρίζα υδροξυλίου (ΟΗ ¯ ) δηµιουργούνται από το µοριακό οξυγόνο µε διέγερση ή µε µονοσθενή αναγωγή αντίστοιχα. Οι ελεύθερες ρίζες είναι ιδιαίτερα δραστικές διότι αυτά τα µόρια περιέχουν ασύζευκτα ηλεκτρόνια. Μπορούν έτσι εύκολα να οξειδώσουν και να βλάψουν ζωτικά βιολογικά µόρια όπως λίπη, πρωτεΐνες και DNA. Τα πολυακόρεστα λιπαρά οξέα που είναι ενσωµατωµένα στις κυτταρικές µεµβράνες είναι ιδιαίτερα ευαίσθητα στην οξείδωση, διαδικασία γνωστή ως υπεροξείδωση των λιπιδίων.

Οι ελεύθερες ρίζες αναπτύσσονται ενδογενώς στον οργανισµό σε ένα σύνολο µεταβολικών διαδικασιών (π.χ. µεταβολισµός των κατεχολαµινών, κυτταρική αναπνοή) και αυξάνονται από εξωτερικούς παράγοντες. Άλλωστε η εποχή µας χαρακτηρίζεται από πληθώρα επιβαρυντικών για την υγεία παραγόντων όπως η ατµοσφαιρική ρύπανση, το κάπνισµα, το άγχος της καθηµερινότητας, η σωµατική κόπωση, η κακή διατροφή, τα χηµικά πρόσθετα των τροφών, η έκθεση στην έντονη ηλιακή ακτινοβολία καθώς και η χρήση φαρµάκων.

Ιδιαίτερη προσοχή θα πρέπει να δίνουµε στην αυξηµένη παραγωγή ελευθέρων ριζών και αυτό γιατί υπάρχουν πλήθος ασθενειών που αναπτύσσονται και εξελίσσονται ταχύτατα εξαιτίας της παρουσίας τους. Τέτοιες ασθένειες φαίνονται στον πίνακα 1.

Το οξειδωτικό στρες σχετίζεται άµεσα µε την παραγωγή ελευθέρων ριζών και µε τους φυσικούς αντιοξειδωτικούς µηχανισµούς. Όταν οι οξειδωτικοί µηχανισµοί υπερτερούν των αντίστοιχων αντιοξειδωτικών του οργανισµού τότε τα επίπεδα των ελευθέρων ριζών υπερβαίνουν τα φυσιολογικά όρια και βρισκόµαστε µπροστά στο λεγόµενο οξειδωτικό στρες, φαινόµενο καταστρεπτικό για τους ιστούς.

ΠΙΝΑΚΑΣ 1. Ασθένειες που συνδέονται με την αυξημένη

 συγκέντρωση ελευθέρων ριζών

Παχυσαρκία	Ρευµατοπάθειες
Αρτηριοσκλήρυνση	Αυτοάνοσα νοσήµατα
Χρόνια πολυαρθρίτιδα	Τοξικώσεις από µέταλλα
Ελκώδης κολίτιδα	Πρόωρη γήρανση
Φλεγµονές	Νόσος Parkinson
∆ερµατικές παθήσεις	Νόσος Alzheimer
Ισχαιµία	Σκλήρυνση κατά πλάκας
Καταρράκτης	Παγκρεατίτιδα
Καρκίνος

Γράφει η Μ. Χασαπίδου, Καθηγήτρια Διατροφής - Διαιτολογίας ΑΤΕΙ

http://www.iatronet.gr/