Οι διατροφικές παρεκτροπές των γιορτών

Του καθηγητή Δημήτρη Κρεμαστινού - http://ygeia.tanea.gr

Ένα συνηθισμένο ερώτημα κάθε ανθρώπου που βρίσκεται σε δίαιτα είναι το κατά πόσο μπορεί να την παραβιάσει τις γιορτές. Είναι αλήθεια ότι το είδος της τροφής αποτελεί έναν από τους βασικότερους παράγοντες της καλής υγείας. Όμως η διατροφή ενός ανθρώπου σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να θεωρηθεί φάρμακο με δοσολογία και παρενέργειες. 

Η μεσογειακή διατροφή για παράδειγμα με λίγο κρασί θεωρείται και σήμερα η ιδεώδης διατροφή για όλο τον κόσμο και ιδιαίτερα για τους καρδιοπαθείς. Εντούτοις είναι δύσκολο να καταπολεμήσει κάποιος τις διατροφικές αδυναμίες. Τα γλυκά, τα αλμυρά, τα βούτυρα και τα πάσης φύσεως νόστιμα φαγητά είναι πειρασμοί που είναι δύσκολο να αποφευχθούν. 

Το εύλογο ερώτημα πάντα – και όχι μόνο για τους καρδιοπαθείς – είναι το πόσο συχνά μπορεί κάποιος άνθρωπος να παρεκτρέπεται διαιτητικά. Η απάντηση είναι απλή. Όσο γίνεται λιγότερες παρεκτροπές. Όμως για ορισμένες κατηγορίες οι παρεκτροπές είναι απαγορευμένες. Ο διαβητικός π.χ. δεν μπορεί να τρώει ζάχαρη ή γλυκά. Ο υπερτασικός δεν μπορεί να τρώει αλμυρά φαγητά. Ο παχύσαρκος δεν μπορεί να τρώει μεγάλες ποσότητες και ιδίως γλυκά και λιπαρά.

Πρακτικά, ο παχύσαρκος άνδρας δεν πρέπει να παίρνει πάνω από 1.800 θερμίδες την ημέρα, ενώ η παχύσαρκη γυναίκα πάνω από 1.500. Αυτό επιτυγχάνεται όταν καθημερινά τρώμε ποικιλία τροφών σε μερίδες εστιατορίου με έμφαση στα όσπρια, τα φρούτα, τα γαλακτοκομικά με ελαττωμένα λίπη και κατά προτίμηση τα άσπρα κρέατα όπως π.χ. είναι τα ψάρια και τα πουλερικά. Η δίαιτα με χαμηλά λιπαρά οδηγεί σε ελάττωση του βάρους κατά περίπου 3 κιλά, ενώ η δίαιτα που περιορίζει γλυκά και γενικότερα υδατάνθρακες ελαττώνει το βάρος κατά περίπου 5 κιλά.

Ο μύθος της χοληστερίνης σε σχέση με τις τροφές στηρίζεται κατά βάση στη διαφήμιση. Η τεράστια διαφημιστική εκστρατεία η οποία υποστηρίζει ότι τα γαλακτοκομικά όπως βούτυρο, γάλα, γιαούρτι που περιέχουν φυτικές στερόλες ελαττώνουν τη χοληστερίνη, δεν ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα.

Η πραγματικότητα είναι διαφορετική. Η κύρια αιτία της αύξησης της χοληστερίνης δεν βρίσκεται στη διατροφή. Ευρίσκεται στα γονίδια του κάθε ατόμου που καθορίζουν τον αριθμό των υποδοχέων LDL στο συκώτι, οι οποίοι και καταστρέφουν την κακή (LDL) χοληστερίνη. Ετσι οι άνθρωποι που διαθέτουν τον σωστό μηχανισμό καταστροφής (δέσμευσης) της κακής χοληστερίνης μπορούν να τρώνε ελεύθερα ότι θέλουν, χωρίς να αυξάνεται η κακή τους χοληστερίνη. Μόλις το 1/3 της χοληστερίνης που κυκλοφορεί στο αίμα οφείλεται στις τροφές.

Η αποφυγή των γαλακτοκομικών, των κρεάτων και γενικά των τροφών που περιέχουν χοληστερίνη, σε συνδυασμό με την ευρύτατη χρήση του ελαιόλαδου επιτυγχάνει ελάττωση της κακιάς χοληστερίνης κατά 10%-15%. Αυτό άλλωστε αποδεικνύεται από την 40ήμερη νηστεία που προηγείται του Πάσχα, οπότε και διαπιστώνεται εντυπωσιακή ελάττωση των επιπέδων χοληστερίνης, για εκείνους που νηστεύουν αυστηρά.

Όμως, το γιορτινό τραπέζι των Χριστουγέννων, της Πρωτοχρονιάς ή του Πάσχα είναι κάτι το διαφορετικό.

Κατ’ εξαίρεση μπορεί να περιέχει τα πάντα γιατί ανήκει στις διατροφικές εξαιρέσεις. Ο κίνδυνος υπάρχει στην ποσότητα και όχι στην ποιότητα του γιορτινού τραπεζιού. Ιδιαίτερα προσεκτικοί πρέπει να είμαστε όλοι στην ποσότητα του κρασιού και της μπίρας που καταναλώνουμε.

Η παροξυσμική κολπική μαρμαρυγή ελλοχεύει. Η παροξυσμική κολπική μαρμαρυγή περιγράφτηκε αρχικά ως «Ηoliday Cardiopathy», γιατί οι Αμερικανοί έτρωγαν και έπιναν κατά κόρον τα Σαββατοκύριακα, οπότε εκατοντάδες οδηγούνταν στα νοσοκομεία με κολπική μαρμαρυγή κάθε Σαββατοκύριακο.

Τελικά οι κίνδυνοι από την αχαλίνωτη γιορτινή απόλαυση είναι κυρίως κίνδυνοι από γαστρεντερίτιδες (έμετοι - διάρροιες) παρά από την καρδιά. Γενικά όμως μπορεί να λεχθεί ότι οι παρεκτροπές της μιας ημέρας διορθώνονται με το σωστό διαιτολόγιο των επομένων ημερών.

Έτσι, όταν κάποιος εφαρμόζει πιστά τις εντολές της σωστής διατροφής καθημερινά, δεν κινδυνεύει υποκύπτοντας στη γιορτινή διαιτητική απελευθέρωση.