Tροφική δηλητηρίαση είναι τα λοιμώδη νοσήματα που μεταδίδονται διαμέσου της τροφής και αποτελούν μια από τις πιο κοινές παθολογικές καταστάσεις σε όλο τον κόσμο. Προκαλούνται από ποικίλα βακτηρίδια, ιούς και παράσιτα που είτε υπάρχουν ήδη στα τρόφιμα κατά την παραγωγή τους, είτε τα μολύνουν κατά την παρασκευή ή τη συντήρησή τους.
Μεταξύ των συνηθισμένων παθογόνων περιλαμβάνονται τo κολοβακτηρίδιο, η σαλμονέλα, ο σταφυλόκοκκος η λιστέρια, η σιγγέλλα διάφορα είδη κλωστριδίων και βίμπριο. Από παράσιτα, συνήθεις ύποπτοι είναι η γκάρντια και το κρυπτοσορίδιο. Οι μικροοργανισμοί μπορούν να μολύνουν μια μεγάλη ποικιλία τροφίμων: κρέας και πουλερικά, γάλα και γαλακτομικά, αυγά, σοκολάτες, ψάρια, νερό, χυμούς και άλλα. Τα θαλασσινά μπορούν να προσβληθούν από κάποια λιστέρια, βίμπριο ή σαλμονέλα. Ειδικά τα μύδια και άλλα οστρακοειδή μπορούν να μολυνθούν και από τον ιό της ηπατίτιδας Α.
Μεταξύ των συνηθισμένων παθογόνων περιλαμβάνονται τo κολοβακτηρίδιο, η σαλμονέλα, ο σταφυλόκοκκος η λιστέρια, η σιγγέλλα διάφορα είδη κλωστριδίων και βίμπριο. Από παράσιτα, συνήθεις ύποπτοι είναι η γκάρντια και το κρυπτοσορίδιο. Οι μικροοργανισμοί μπορούν να μολύνουν μια μεγάλη ποικιλία τροφίμων: κρέας και πουλερικά, γάλα και γαλακτομικά, αυγά, σοκολάτες, ψάρια, νερό, χυμούς και άλλα. Τα θαλασσινά μπορούν να προσβληθούν από κάποια λιστέρια, βίμπριο ή σαλμονέλα. Ειδικά τα μύδια και άλλα οστρακοειδή μπορούν να μολυνθούν και από τον ιό της ηπατίτιδας Α.
Συμπτώματα και αντιμετώπιση
Τα συμπτώματα περιλαμβάνουν ναυτία, έμετος, διάρροια και κοιλιακά άλγη ενώ επιπλέον μπορεί να εμφανιστούν αιμορραγικές προσμίξεις στις διαρροϊκές κενώσεις, πονοκέφαλος, πυρετός, αίσθημα αδυναμίας και αρθραλγίες.
Τα παραπάνω συμπτώματα μπορούν να εμφανιστούν εντός 30 λεπτών από τη κατανάλωση της επιμολυσμένης τροφής αλλά συνήθως απαιτούνται μερικές ημέρες ή και εβδομάδες. Τα ενοχλήματα διαρκούν μία ή δύο ημέρες αλλά μπορούν να φτάσουν και τις 10.
Τα παραπάνω συμπτώματα μπορούν να εμφανιστούν εντός 30 λεπτών από τη κατανάλωση της επιμολυσμένης τροφής αλλά συνήθως απαιτούνται μερικές ημέρες ή και εβδομάδες. Τα ενοχλήματα διαρκούν μία ή δύο ημέρες αλλά μπορούν να φτάσουν και τις 10.
Η πλειονότητα των τροφικών δηλητηριάσεων μπορεί να προληφθεί λαμβάνοντας κάποια απλά μέτρα:
Κατά την αγορά
Όταν ψωνίζετε στο σούπερ μάρκετ, βάλτε στο καλάθι σας πρώτα τα προϊόντα που δεν αλλοιώνονται (καλλυντικά, κονσέρβες, ζυμαρικά κλπ.) και στο τέλος τα ευπαθή όπως γάλα, κρέατα, κατεψυγμένα κλπ. Ελέγχετε πάντοτε τις ημερομηνίες παραγωγής και λήξεως και αν έχετε οποιαδήποτε αμφιβολία για το προϊόν λόγω εμφάνισης ή οσμής αποφύγετέ το.
Ειδικά για τα κατεψυγμένα τρόφιμα προσέξτε αν έχουν σχηματιστεί κρύσταλλοι πάγου καθώς ίσως έχουν προηγουμένως αποψυχθεί ενώ αν είναι αφυδατωμένα δεν είναι φρέσκα. Αποφεύγετε τα νωπά τυριά από μη παστεριωμένο γάλα - κινδυνεύετε μεταξύ των άλλων και από μελιταίο πυρετό. Τέλος, βεβαιωθείτε ότι τα κονσερβοποιημένα τρόφιμα δεν φέρουν παραμορφώσεις στο κυτίο.
Ειδικά για τα κατεψυγμένα τρόφιμα προσέξτε αν έχουν σχηματιστεί κρύσταλλοι πάγου καθώς ίσως έχουν προηγουμένως αποψυχθεί ενώ αν είναι αφυδατωμένα δεν είναι φρέσκα. Αποφεύγετε τα νωπά τυριά από μη παστεριωμένο γάλα - κινδυνεύετε μεταξύ των άλλων και από μελιταίο πυρετό. Τέλος, βεβαιωθείτε ότι τα κονσερβοποιημένα τρόφιμα δεν φέρουν παραμορφώσεις στο κυτίο.
Στην κουζίνα
Πρώτο και βασικότερο μέλημα στην κουζίνα είναι η καθαριότητα. Πρέπει να πλένουμε συχνά τα χέρια μας, ιδίως αφού χειριστούμε νωπά κρέατα. Το ίδιο ισχύει και για τα σκεύη, τα πιάτα και το ξύλο κοπής που χρησιμοποιούμε, καθώς διαμέσου αυτών μπορούν να μολυνθούν άλλα τρόφιμα που θα καταναλωθούν νωπά (πχ φρούτα και λαχανικά) ή και το ίδιο το κρέας αφού ψηθεί. Ο δε πάγκος μπορεί να απολυμαίνεται με αραιό διάλυμα χλωρίου.
Κρέατα και αυγά θα πρέπει να ψήνονται καλά, ιδίως ο κιμάς. Φρούτα και λαχανικά πρέπει να πλένονται προσεκτικά κάτω από τρεχούμενο νερό αλλά δεν απαιτείται η χρήση σαπουνιού ή απορρυπαντικού.
Ως γενικό κανόνα, να θυμάστε ότι τα παγωμένα τρόφιμα πρέπει να διατηρούνται παγωμένα και τα ζεστά πάντοτε ζεστά. Με άλλα λόγια, τα είδη του ψυγείου πρέπει γρήγορα να μπαίνουν κατάλληλα συσκευασμένα στο ψυγείο που έχει ρυθμιστεί στους 5 βαθμούς Κελσίου ή στην κατάψυξη στους -18. Τα ψημένα τρόφιμα πρέπει να καταναλώνονται εντός δύο ωρών ή να μπαίνουν στο ψυγείο, ιδίως κατά το θερμό ελληνικό καλοκαίρι.
Δυστυχώς, η πρόληψη των τροφικών δηλητηριάσεων δεν εξαρτώνται μόνο από τις δικές μας ενέργειες αλλά από μια μεγάλη αλυσίδα που ξεκινάει από την παραγωγή και φτάνει στην κατανάλωση με πολλούς ενδιάμεσους σταθμούς. Ωστόσο, τηρώντας κάποιες βασικές αρχές και λαμβάνοντας ορισμένα απλά μετρά μπορούμε σίγουρα να περιορίσουμε σημαντικά τη συχνότητά τους.
Κρέατα και αυγά θα πρέπει να ψήνονται καλά, ιδίως ο κιμάς. Φρούτα και λαχανικά πρέπει να πλένονται προσεκτικά κάτω από τρεχούμενο νερό αλλά δεν απαιτείται η χρήση σαπουνιού ή απορρυπαντικού.
Ως γενικό κανόνα, να θυμάστε ότι τα παγωμένα τρόφιμα πρέπει να διατηρούνται παγωμένα και τα ζεστά πάντοτε ζεστά. Με άλλα λόγια, τα είδη του ψυγείου πρέπει γρήγορα να μπαίνουν κατάλληλα συσκευασμένα στο ψυγείο που έχει ρυθμιστεί στους 5 βαθμούς Κελσίου ή στην κατάψυξη στους -18. Τα ψημένα τρόφιμα πρέπει να καταναλώνονται εντός δύο ωρών ή να μπαίνουν στο ψυγείο, ιδίως κατά το θερμό ελληνικό καλοκαίρι.
Δυστυχώς, η πρόληψη των τροφικών δηλητηριάσεων δεν εξαρτώνται μόνο από τις δικές μας ενέργειες αλλά από μια μεγάλη αλυσίδα που ξεκινάει από την παραγωγή και φτάνει στην κατανάλωση με πολλούς ενδιάμεσους σταθμούς. Ωστόσο, τηρώντας κάποιες βασικές αρχές και λαμβάνοντας ορισμένα απλά μετρά μπορούμε σίγουρα να περιορίσουμε σημαντικά τη συχνότητά τους.
Οι χρυσοί κανόνες του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγιείας για την ασφαλή προετοιμασία γευμάτων
- Επιλογή τροφίμων ασφαλώς επεξεργασμένων
- Σχολαστικό μαγείρεμα των τροφών
- Άμεση κατανάλωση μεγειρεμένων φαγητών
- Προσεκτική συντήρηση μαγειρεμένων φαγητών
- Προσεκτική επαναθέρμανση μαγειρεμένων γευμάτων
- Αποφυγή επαφής μεταξύ ωμών τροφίμων και μαγειρεμένων γευμάτων
- Επανειλημμένο πλύσιμο χεριών
- Διατήρηση επιφανειών της κουζίνας σχολαστικά καθαρών
- Προστασία τροφών από έντομα, τρωκτικά και άλλα ζώα
- Χρήση ασφαλούς νερού
Ασφάλεια των Τροφίμων & Προστασία από Τροφικές Δηλητηριάσεις
- Πλένετε τα Χέρια Συχνά. Καθώς πολλοί είναι πρόθυμοι να βοηθούν στο μαγείρεμα ή στο στρώσιμο του τραπεζιού, μικρές απροσεξίες μπορεί να αυξήσουν τους κινδύνους για τροφικές δηλητηριάσεις. Έτσι πλένετε τα χέρια σας προσεκτικά σε ζεστό νερό, με σαπούνι πριν, κατά την διάρκεια και μετά την προετοιμασία του φαγητού. Είκοσι δευτερόλεπτα είναι ο συνιστάμενος χρόνος που πρέπει να πλένονται τα χέρια.
- Κρατείστε τα ωμά κρέατα και τα έτοιμα για κατανάλωση φαγητά ξεχωριστά. Αγοράστε δύο διαφορετικά χρώματα σανίδων κουζίνας – ένα για τα ωμά κρέατα και ένα για τα έτοιμα για κατανάλωση τρόφιμα. Χρησιμοποιείστε διαφορετικά μαχαίρια για το κόψιμο των διαφορετικών τροφίμων για την αποφυγή μολύνσεων.Επίσης, χυμοί από το ωμό κρέας καθώς και μικρόβια από άλλα αντικείμενα αν αγγίξουν μαγειρεμένα φαγητά ή έτοιμα για κατανάλωση φαγητά μπορεί να είναι υπεύθυνα για μόλυνση.
- Μαγειρέψετε στην κατάλληλη θερμοκρασία. Χρησιμοποιείστε θερμόμετρο για να ελέγξετε αν τα κρέατα που μαγειρεύετε είναι ψημένα. Ορισμένα βακτηρίδια μπορεί να καταστραφούν αν το φαγητό μαγειρευτεί στην κατάλληλη θερμοκρασία. Ένα θερμόμετρο θα βοηθήσει εκτός από το να προσδιορίσει αν το φαγητό είναι μαγειρεμένο θα συμβάλει έμμεσα και στην τελειότητα και γεύση του φαγητού. Οι θερμοκρασίες μεταξύ 40οF-140 οF (4 οC-60 οC) είναι πιο επικίνδυνες για την ανάπτυξη βακτηριδίων στα τρόφιμα.
- Φυλάξετε στο ψυγείο σε θερμοκρασία κάτω των 40οF . Αμέσως μετά το σερβίρισμα φυλάξετε στο ψυγείο τα ευάλωτα φαγητά στην κατάλληλη θερμοκρασία. Επίσης, φυλάξετε σε ξέβαθα δοχεία και απλωμένα για να καθυστερήσετε την ανάπτυξη των βακτηριδίων και να ανατρέψετε τροφικές δηλητηριάσεις. Τα φαγητά που περισσεύουν πρέπει να φυλάγονται στο ψυγείο μέσα σε διάστημα 2 ωρών μετά που σερβίρονται. Επίσης, σιγουρευτείτε ότι το ψυγείο σας είναι σε θερμοκρασία 40οF (4 οC) ή λιγότερο.
- Απολαύστε τα φαγητά που περίσσευσαν. Για να μην έχουμε απρόβλεπτες συνέπειες να πως πρέπει να τα χειριστούμε τα φαγητά που περισσεύουν:
- Ξεχωρίστε τα σε ξέβαθα δοχεία (2 ίντσες ή λιγότερο βάθος)
- Τοποθετείστε στο ψυγείο ή στην κατάψυξη, τα φαγητά που μένουν, μέσα στις δυο ώρες μετά που μαγειρεύτηκαν
- Αφαιρέστε την γαλοπούλα από το κόκαλο και φυλάξετε την σε ξεχωριστό δοχείο από την γέμιση και την σάλτσα από ζωμό κρέατος (gravy)
- Χρησιμοποιείστε την γέμιση της γαλοπούλας μέσα σε 3-4 μέρες και την σάλτσα κρέατος μέσα σε ½ μέρες.
- Ξαναζεστάνετε τα φαγητά σε θερμοκρασία 165oF (74 οC)
- Αν έχετε οποιαδήποτε, έστω και μικρή υποψία για τα φαγητά, πετάξτε τα αμέσως.
- Τι συμβαίνει με τα αυγά: Μην δοκιμάζετε τις ωμές ζύμες που περιέχουν αυγά (δηλαδή, καμία ζύμη δεν πρέπει να δοκιμάζετε ωμή)
Τα ωμά αυγά μπορεί να περιέχουν επικίνδυνα βακτηρίδια.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου