Πόσο Ασφαλή είναι τα Τρόφιμα που καταναλώνουμε?

Του ΓΙΑΝΝΗ ΤΟΥΝΤΑ, αν. καθηγητή Κοινωνικής Ιατρικής, Κέντρο Μελετών Υπηρεσιών Υγείας Ιατρικής Σχολής Πανεπιστημίου Αθηνών, προέδρου ΕΟΦ, ytountas@med.uoa.gr

Η ακαταλληλότητα των τροφίμων μπορεί να προκληθεί από διάφορα αίτια σε όλα τα στάδια της παραγωγής, διακίνησης και κατανάλωσής τους.
Πρώτα απ' όλα, η ρύπανση του εδάφους, των νερών και των καλλιεργειών από τα γεωργικά λιπάσματα και τα φυτοφάρμακα, λόγω της εντατικοποίησης της γεωργικής παραγωγής, αποτελεί σημαντικό πρόβλημα. Η ευρεία χρήση τοξικών ουσιών, όπως των Ν-μέθυλο-καρβαμιδικών και οργανοφωσφορικών φυτοφαρμάκων σε λαχανικά και φρούτα, περικλείει σημαντικούς κινδύνους για την ανθρώπινη υγεία.
Εκτός από τις χημικές αυτές ουσίες, τα τρόφιμα μπορεί να επηρεαστούν και από τοξικά απόβλητα που επιβαρύνουν το υπέδαφος και τους υδάτινους πόρους. Η ρύπανση της ατμόσφαιρας μπορεί επίσης να βλάψει τις εδαφικές καλλιέργειες.

Στην κτηνοτροφία, η χρήση χημικών και βιολογικών ουσιών για την επιτάχυνση της ανάπτυξης περικλείει σημαντικούς κινδύνους για τους καταναλωτές των ζωικών τροφών. Ορισμένες από αυτές τις ουσίες αυξάνουν την αντοχή των μικροβίων στα αντιβιοτικά και δυσκολεύουν τον περιορισμό και τη θεραπεία λοιμώξεων, όπως συχνά συμβαίνει με τις σαλμονέλες και τα κολοβακτηρίδια. 

Η νόσος των «τρελών αγελάδων», με αρκετά θύματα σπογγιόμορφης εγκεφαλοπάθειας, ανέδειξε με δραματικό τρόπο τον κίνδυνο μετάδοσης σοβαρών νοσημάτων από τα ζώα στον άνθρωπο μέσω της τροφικής αλυσίδας. Η κατάρριψη του φραγμού αποκλειστικότητας ξενιστού, πιθανόν λόγω γενετικών παρεμβάσεων, αποτελεί μια νέα απειλή για τη δημόσια υγεία.
Στα βιομηχανοποιημένα διατροφικά προϊόντα η χρήση χημικών προσθετικών για σταθεροποίηση, χρωματισμό και γευστικότητα έχει ενοχοποιηθεί για τοξική και καρκινογόνο δράση. Οι αφλατοξίνες, που είναι μυκοτοξίνες, είναι γονιδιοτοξικές και καρκινογόνοι και εμφανίζονται σε φιστίκια, καλαμπόκι, ρύζι, σύκα, μπαχαρικά και άλλα ξηρά τρόφιμα.
Οι κίνδυνοι μόλυνσης, όπως επίσης και οι τροφικές δηλητηριάσεις, αυξάνουν με τα ημιέτοιμα και ημιμαγειρευμένα τρόφιμα, καθώς και από τις συχνές ελλείψεις υγιεινών συνθηκών στις κουζίνες των σπιτιών και κυρίως στις κουζίνες των εστιατορίων. Σύμφωνα με έρευνα σε 12 κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ενωσης, η Ελλάδα κατείχε τα πρωτεία σε νιτρικά κατάλοιπα που περιέχονται σε φρέσκα λαχανικά (κυρίως ντομάτες και λάχανα), καθώς και στις πατάτες.
Οταν λαμβάνουμε τρόφιμα -κυρίως φρούτα και λαχανικά- με νιτρικά κατάλοιπα, το 4-7% της ποσότητάς τους μετατρέπεται με τη δράση μικροβίων σε νιτρώδη, τα οποία συνδέονται με την αιμοσφαιρίνη, αυξάνοντας έτσι τον κίνδυνο να εμφανιστεί μεθαιμοσφαιριναιμία και να παρεμποδιστεί η μεταφορά του οξυγόνου στο αίμα. Ο κίνδυνος αυτός είναι μεγαλύτερος για τα βρέφη και τα παιδιά. Επίσης, τα νιτρώδη ενώνονται με τις αμίνες και σχηματίζουν τις νιτροζαμίνες, που έχουν καρκινογόνο δράση.
Στην κατηγορία των επικίνδυνων τροφίμων ορισμένοι συγκαταλέγουν και τα τρόφιμα από τους Γενετικά Τροποποιημένους Οργανισμούς (ΓΤΟ), αν και οι σχετικές έρευνες δεν έχουν ακόμα καταλήξει σε αξιόπιστα συμπεράσματα για πολλά από αυτά, λόγω της ραγδαία αυξανόμενης παραγωγής τους. Ομως, οι ανησυχίες που εκφράζονται ήδη είναι σημαντικές και θα πρέπει να ληφθούν σοβαρά υπόψη, ιδιαίτερα σε ό,τι αφορά τη μεταφορά σε παθογόνους μικροοργανισμούς γονιδίων ανθεκτικών σε αντιβιοτικά, όπως μπορεί να συμβεί με το καλαμπόκι και το βαμβάκι που χρησιμοποιούνται στις ζωοτροφές.
Πηγή : www.neahygeia.gr

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου