Ένα άρθρο της Φόντορ Χριστίνας - κλινική διατροφολόγος, διαιτολόγος.
H δίαιτα 'Ατκινς είναι δημιούργημα του καρδιολόγου Robert C.Atkins, η οποία έγινε δημοφιλής με το βιβλίο “Η επαναστατική δίαιτα του Δρ. Ατκινς”, όπου δημοσιεύτηκε το 1972. Η δίαιτα προωθεί ένα προφίλ διατροφής χαμηλό σε υδατάνθρακες, υψηλό σε πρωτείνες και λιπαρά.
Η θεωρία τής δίαιτας Atkins βασίζεται στο γεγονός ότι τα σάκχαρα και οι απλοί υδατάνθρακες αυξάνουν το επίπεδο της ινσουλίνης, διευκολύνοντας την αποθήκευση λίπους. Η στέρηση σε υδατάνθρακες έχει ως αποτέλεσμα το αποθηκευμένο λίπος να καίγεται προκειμένου να παραχθεί ενέργεια. Πρόκειται βεβαίως για μία ''ακραία'' δίαιτα η οποία χρήζει της έντονης προσοχής μας!
Η θεωρία τής δίαιτας Atkins βασίζεται στο γεγονός ότι τα σάκχαρα και οι απλοί υδατάνθρακες αυξάνουν το επίπεδο της ινσουλίνης, διευκολύνοντας την αποθήκευση λίπους. Η στέρηση σε υδατάνθρακες έχει ως αποτέλεσμα το αποθηκευμένο λίπος να καίγεται προκειμένου να παραχθεί ενέργεια. Πρόκειται βεβαίως για μία ''ακραία'' δίαιτα η οποία χρήζει της έντονης προσοχής μας!
Σύμφωνα με τον Atkins, οι υδατάνθρακες και κυρίως η ζάχαρη ευθύνονται για την αύξηση του βάρους, την παχυσαρκία, την υπερινσουλιναιμία, το διαβήτη και άλλες χρόνιες παθήσεις. Ο ίδιος θεωρεί ότι η παχυσαρκία οφείλεται σε μεταβολικές αιτίες και ότι πηγή του κακού είναι η υπερβολική έκκριση ινσουλίνης.
Υποστηρίζει ότι ο οργανισμός μη βρίσκοντας για «καύσιμα» υδατάνθρακες, στρέφεται για τις καύσεις του στο λίπος και στους μυς. Με βάση αυτό το σκεπτικό, η δίαιτα στηρίζεται σε εξαιρετικά μεγάλη μείωση όλων των υδατανθράκων (ψωμί, μακαρόνια, δημητριακά, όσπρια, ζάχαρη, φρούτα και λαχανικά), των οποίων η λήψη πρέπει να περιορίζεται συγκεκριμένα σε λιγότερο από 20 γρμ. ημερησίως, γεγονός που ισοδυναμεί με την ποσότητα που υπάρχει σε μία μεγάλη φέτα ψωμί.
Υποστηρίζει ότι ο οργανισμός μη βρίσκοντας για «καύσιμα» υδατάνθρακες, στρέφεται για τις καύσεις του στο λίπος και στους μυς. Με βάση αυτό το σκεπτικό, η δίαιτα στηρίζεται σε εξαιρετικά μεγάλη μείωση όλων των υδατανθράκων (ψωμί, μακαρόνια, δημητριακά, όσπρια, ζάχαρη, φρούτα και λαχανικά), των οποίων η λήψη πρέπει να περιορίζεται συγκεκριμένα σε λιγότερο από 20 γρμ. ημερησίως, γεγονός που ισοδυναμεί με την ποσότητα που υπάρχει σε μία μεγάλη φέτα ψωμί.
Τι ακριβώς συντελείται στο σώμα
Ως γνωστόν, ο οργανισμός μετατρέπει την τροφή που καταναλώνει σε γλυκόζη και τη γλυκόζη σε ενέργεια. Από τη στιγμή που αποκλείονται από το διατροφικό μενού οι υδατάνθρακες, το συκώτι μετατρέπει τα λίπη (κετόνες) σε γλυκόζη προξενώντας μία κατάσταση που λέγεται «κέτωση». Αυτό έχει ως αποτέλεσμα τη μείωση της όρεξης και την καύση του σωματικού λίπους ως «καύσιμο». Η απουσία των υδατανθράκων έχει επίσης ως αποτέλεσμα την αύξηση της διούρησης, η οποία συνεπάγεται απώλεια υγρών από το σώμα, κι επομένως μείωση του σωματικού βάρους.
Στο μεταξύ η αυξημένη πρόσληψη πρωτεϊνών και λίπους καθυστερεί τη διαδικασία της πέψης κι έτσι ικανοποιείται το αίσθημα της πείνας. Με τον τρόπο αυτό, μειώνεται η όρεξη για φαγητό κι επομένως η θερμιδική κατανάλωση.
Σύμφωνα με τον Atkins κατά τη διάρκεια μιας διατροφής ελεγχόμενων υδατανθράκων συντελείται το «μεταβολικό πλεονέκτημα», δηλαδή γρήγορη απώλεια βάρους, που οφείλεται στην κατανάλωση λιγότερων θερμίδων, που με τη σειρά της οφείλεται στη μείωση της όρεξης για φαγητό. Επομένως, το «μεταβολικό πλεονέκτημα» έγκειται στο γεγονός ότι εκείνος που ακολουθεί τη δίαιτα του Atkins, καίει περισσότερες θερμίδες πεινώντας λιγότερο, καθώς το σώμα του λειτουργεί με ένα μεταβολισμό, ο οποίος βασίζεται στο λίπος.
Ποιες τροφές είναι επιτρεπτές
Η δίαιτα του Atkins περιλαμβάνει πρωτεΐνες και λίπη σε συνδυασμό με ελεγχόμενες ποσότητες υδατανθράκων. Πιο συγκεκριμένα:
Πρωτεΐνες: πρόκειται για πολυσύνθετες αλυσίδες αμινοξέων, οι οποίες είναι χρήσιμες σε όλες σχεδόν τις χημικές αντιδράσεις που εκτελούνται στο ανθρώπινο σώμα. Καλή πηγή πρωτεϊνών αποτελεί το κρέας, το ψάρι, τα πουλερικά, τα αυγά, το τυρί, οι ξηροί καρποί, οι σπόροι και αρκετά λαχανικά.
Λίπη: προσδίδουν στον οργανισμό γλυκερόλη, καθώς επίσης και όλα εκείνα τα λιπαρά οξέα, που ο οργανισμός αδυνατεί να παρασκευάσει μόνος του. Καλή πηγή λίπους αποτελεί το κρέας, το ψάρι, τα πουλερικά, τα γαλακτοκομικά προϊόντα, τα έλαια που προέρχονται από τους σπόρους και τους ξηρούς καρπούς και ορισμένα λαχανικά, όπως το αβοκάντο.
Υδατάνθρακες: περιλαμβάνουν τα σάκχαρα και τα άμυλα και παρέχουν στον οργανισμό την πιο γρήγορη πηγή ενέργειας. Καλή πηγή υδατανθράκων είναι η ζάχαρη, το λευκό αλεύρι και τα λαχανικά.
Τι εγγυάται
Η γρήγορη απώλεια βάρους για κάποιον που τηρεί πιστά τη δίαιτα είναι δεδομένη. Συνήθως, μπορεί να χάσει ακόμη και τέσσερα κιλά την πρώτη εβδομάδα.
Γιατί είναι αποτελεσματική
Διότι συμβάλλει στη μείωση και συντήρηση του βάρους, γεγονός που συντελείται μέσω της καύσης του λίπους για ενέργεια, δηλαδή μέσω της λιπόλυσης. Το λίπος συνιστά είδος εφεδρικού καυσίμου που χρησιμοποιεί ο οργανισμός προκειμένου να παράγει ενέργεια. Όταν πάψει να είναι εφεδρικό και γίνει κύριο, το αποτέλεσμα δεν είναι άλλο από τη μείωση και συντήρηση του βάρους. Για να γίνει όμως αυτό, θα πρέπει να περιοριστεί η ποσότητα της κύριας πηγής ενέργειας, δηλαδή οι υδατάνθρακες. Αμέσως μόλις περιοριστεί η πρόσληψη υδατανθράκων, συντελείται η καύση λίπους. Μάλιστα, ακολουθώντας κανείς την εν λόγω δίαιτα, καίει περισσότερο λίπος από τα άλλα προγράμματα όταν καταναλώνεται ίσος αριθμός θερμίδων.
Μία δευτερεύουσα διεργασία της λιπόλυσης είναι η κέτωση, η οποία συντελείται όταν το άτομο που ακολουθεί τη δίαιτα, παίρνει λίγους υδατάνθρακες από τις τροφές που καταναλώνει, γεγονός που πραγματοποιείται κατά τη διάρκεια της φάσης Ενεργοποίησης. Η λιπόλυση έγκειται σε διάλυση του λίπους και διάσπασή του σε γλυκερόλη και άλλα λιπαρά οξέα, τα οποία με τη σειρά τους διασπώνται σε άλλα συστατικά που ονομάζονται κετόνες, οι οποίες είναι κατά κάποιο τρόπο τα υποπροϊόντα της καύσης του λίπους. Η έκλυση κετονών (συνήθως στην αναπνοή και στα ούρα), αποτελεί απόδειξη του ότι καταναλώνεται το αποθηκευμένο λίπος. Επομένως, όσο περισσότερες κετόνες εκλύονται, τόσο περισσότερο λίπος διαλύεται.
Διότι συμβάλλει θετικά στην καλή υγεία όσων αντιμετωπίζουν προβλήματα υγείας που συνδέονται με το διαβήτη, τις καρδιοπάθειες και την υπέρταση, καθώς επίσης και προβλήματα γαστρεντερικά, αλλεργίες και αδυναμίες του ανοσοποιητικού συστήματος.
Dr Atkins Food Pyramide
Ποια η προσφορά της στην υγεία
Σύμφωνα με τον Atkins, η υγεία βελτιώνεται και μάλιστα θεαματικά, καθώς εκείνος που την εφαρμόζει ικανοποιεί τις ανάγκες του τρώγοντας υγιεινά και αποφεύγοντας τη ζάχαρη και τους υδατάνθρακες, που για τον Atkins αποτελούν «τροφές – σκουπίδια».
Το πρόγραμμα της δίαιτας του Atkins βελτιώνει τα επίπεδα της χοληστερίνης και των τριγλυκεριδίων, εξομαλύνει το σάκχαρο και μειώνει την πίεση. Επιπλέον, ανακουφίζει από την κούραση, τον εκνευρισμό, την κατάθλιψη, τη δυσκολία αυτοσυγκέντρωσης, τους πονοκεφάλους, την αϋπνία, τους ιλίγγους, τους πόνους των αρθρώσεων και των μυών, τις καούρες, την κολίτιδα, το προεμμηνορροϊκό σύνδρομο, το φούσκωμα και την κατακράτηση υγρών.
Ο ίδιος ο Atkins υποστηρίζει ότι αυτή η δίαιτα συμβάλλει στην καλή υγεία, γεγονός που οφείλεται στην αντιστροφή των οργανικών συνεπειών ενός δυσλειτουργικού μεταβολισμού του σακχάρου και της ινσουλίνης. Για τον Atkins η αντικατάσταση των επεξεργασμένων υδατανθράκων από πλήρεις, ανεπεξέργαστες τροφές, χαρίζει και πάλι ζωή, γεγονός που αντικατοπτρίζεται στις σαφώς βελτιωμένες κλινικές παραμέτρους όσων πάσχουν από χρόνιες παθήσεις, όπως είναι για παράδειγμα τα καρδιαγγειακά νοσήματα, η υπέρταση, ο διαβήτης κ.ά.
Επιπλέον, προσδίδει στον οργανισμό την απαιτούμενη ενέργεια, η οποία ωθεί τον άνθρωπο να ασκηθεί σωματικά, γεγονός που ενισχύει της διαδικασία του αδυνατίσματος και αντικαθιστά τους λιπαρούς ιστούς με μυς, γεγονός που με τη σειρά του οδηγεί σε μείωση των πόντων.
Τέλος, η εν λόγω δίαιτα διορθώνει τον παράγοντα εκείνο που ελέγχει την παχυσαρκία, που δεν είναι άλλος από την ινσουλίνη, την ορμόνη που ρυθμίζει το βασικό μηχανισμό με τον οποίο το σώμα αποθηκεύει το λίπος.
Η Φοντόρ Χριστίνα - Κλινικός Διαιτολόγος-Διατροφολόγος, Πτυχιούχος Χαροκοπείου Πανεπιστημίου σχολιάζει :
Πράγματι η εφαρμογή της δίαιτας του Ατκινς είναι αποτελεσματική, όσον αφορά την απώλεια βάρους, αν κάποιος μπορεί να ακολουθήσει πιστά μια διατροφή που βασίζεται κυρίως σε αυγά, κρέας ή ψάρι πρωί, μεσημέρι και βράδυ. Εξ’ αιτίας της έλλειψης των υδατανθράκων, ο οργανισμός «αναγκάζεται» να χρησιμοποιήσει, αντί της γλυκόζης, τα λιπαρά οξέα ως πηγή ενέργειας, με αποτέλεσμα να παρουσιάζεται έκκριση στο αίμα κάποιων ουσιών που ονομάζονται κετόνες. Οι κετόνες είναι ουσίες που περιορίζουν το αίσθημα της όρεξης. Η απουσία των υδατανθράκων έχει επίσης ως αποτέλεσμα την αύξηση της διούρησης, που συνεπάγεται απώλεια υγρών από το σώμα, και συνεπώς μείωση του σωματικού βάρους.
Αξίζει να επισημανθεί είναι ότι η παραγωγή των κετονών είναι μια σοβαρή παθολογική κατάσταση που διαταράσσει τη χημική ισορροπία του οργανισμού. Η παρουσία των κετονών μπορεί να προκαλέσει: πονοκεφάλους, ζαλάδες, κόπωση, αναγούλα και άσχημη οσμή στο στόμα, ενώ τα άτομα που ακολουθούν τέτοιες δίαιτες νιώθουν συχνά κουρασμένα και ληθαργικά.
Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας προτείνει, για μια ισορροπημένοι διατροφή, η καθημερινή προσλαμβανόμενη ενέργεια να προέρχεται από 15% πρωτεΐνες, 30% λίπη και 50-55% υδατάνθρακες ενώ τα αντίστοιχα ποσοστά στη δίαιτα του Ατκινς ανέρχονται σε 27% πρωτεΐνη, 68% λίπη και περίπου 5% υδατάνθρακες.
Εύκολα παρατηρεί κάποιος την αυξημένη κατανάλωση λίπους και πρωτεϊνών. Οι συνέπειες στην υγεία του ατόμου εξ’ αιτίας αυξημένου διατροφικού λίπους και πρωτεϊνών είναι πολύ σοβαρές και μπορούν να προκαλέσουν ακόμη και θάνατο.
- Μια διατροφή πλούσια σε πλήρες γαλακτοκομικά και παχιά κρέατα σχετίζεται με μεγάλη πρόσληψη λίπους και κυρίως κορεσμένου (στη δίαιτα Άτκινς τα ποσοστά του κορεσμένου λίπους φτάνουν τα 20-25% αντί του προτεινόμενου 10%). Όπως είναι γνωστό, υπάρχει συσχέτιση κορεσμένου λίπους με αυξημένα επίπεδα χοληστερόλης, LDL και καρδιαγγειακά επεισόδια. Πρόσφατη αξιόπιστη μελέτη διαπίστωσε ότι άτομα που ακολούθησαν για μεγάλο διάστημα τη δίαιτα του Άτκινς παρουσίασαν 25% υψηλότερα ποσοστά χοληστερίνης και κατά συνέπεια 50 % πιο αυξημένα ποσοστά καρδιαγγειακής νόσου.
- Μια διατροφή με ψηλές ποσότητες πρωτεϊνών, μπορεί να επιταχύνει την απώλεια νεφρικής λειτουργίας, ιδιαίτερα σε άτομα τα οποία ήδη πάσχουν από ήπια νεφρική ανεπάρκεια, ενώ το είδος των πρωτεϊνών παίζει σημαντικό ρόλο, δεδομένου ότι οι πρωτεΐνες από το κρέας, επιδεινώνουν περισσότερο τη νεφρική λειτουργία από τις πρωτεΐνες των γαλακτοκομικών προϊόντων και φυτικής προέλευσης.
- Η αυξημένη πρόσληψη νατρίου (κρέας, τυριά, τυποποιημένα τρόφιμα όπως αλλαντικά) σε συνδυασμό με τη μειωμένη πρόσληψη διαιτητικών ινών συμβάλουν στην αύξηση της αρτηριακής πίεσης.
- Τροφές όπως το κρέας, τα θαλασσινά, το αυγό είναι πλούσιες σε πουρίνες, οι οποίες μεταβολίζονται σε ουρικό οξύ που δημιουργεί ουρική αρθρίτιδα, ειδικότερα σε άτομα με προδιάθεση.
- Για τα διαβητικά άτομα με τύπο Ι διαβήτη υπάρχει ο κίνδυνος της υπογλυκαιμίας, καθώς και όλων των προηγουμένων (υπέρταση, υπερλιπιδιαμία, υπερουριχαιμία). Για τα διαβητικά άτομα τύπου ΙΙ, δε θεωρείται επίσης ενδεικνυόμενη δίαιτα.
- Ο αποκλεισμός τροφών όπως όσπρια, δημητριακά ολικής άλεσης, φρούτα, ορισμένα λαχανικά αυξάνουν το κίνδυνο εμφάνισης δυσλειτουργίας του εντέρου, λόγω της πολύ χαμηλής πρόσληψης φυτικών ινών (τέτοιες δίαιτες παρέχουν 5-10 γραμμάρια αντί 20-25 γραμμάρια που είναι τα προτεινόμενα).
- Τα άτομα που ακολουθούν αυτού του είδους τις δίαιτες, θέτουν την υγεία τους σε κίνδυνο, λόγω έλλειψης σημαντικών θρεπτικών συστατικών όπως βιταμίνες και ιχνοστοιχεία.
Διαβάστε ακόμα :
πολυ καλο αρθρο!!Μπραβο στους συντελεστες του foodisimo!!
ΑπάντησηΔιαγραφή