Πρωτεϊνικές Δίαιτες

Η έρευνα πάνω στις λεγόμενες «πρωτεϊνικές» δίαιτες ξεκίνησε από τα μέσα του 19ου αιώνα, αν και έγινε ευρύτερα γνωστή στα μέσα μόλις του προηγούμενου αιώνα. Από τους πρωτοπόρους αυτών των ειδικών διαιτών ήταν ο William Banting (1796-1878), ο οποίος έγραψε το βιβλίο "Letter on Corpulence" το 1862, όπου για πρώτη φορά διατυπώθηκε η άποψη πως «τροφές που περιέχουν άμυλο ή σακχαρόζη πρέπει να αποφεύγονται». 



Άλλες αντίστοιχες δίαιτες είναι :
  • Η Δίαιτα της "Παλαιολιθικής Εποχής" από τον Dr Richard Mackarness (1958)
  • Η "Δίαιτα του Εσκιμώου" από τον Dr. Blake Donaldson (1960)
  • "Δίαιτα των επελεγμένων υδατανθράκων" από την Elaine Gottschall (1994)
  • "Δίαιτα για τους εθισμένους στους υδατάνθρακες" από τους Richard F. and Rachael F. Heller (1991)
  • Δίαιτα "Protein Power Plan" των Michael και Mary Eades (1995)
  • ''Η Δίαιτα της Ζώνης'' από τον Barry Sears (1996) - μοιάζει με την ''Δίαιτα του Atkins'' (από τις πλέον γνωστές πρωτεϊνικές δίαιτες αλλά και ιδιαίτερα ακραία) με μόνη διαφορά ότι περιέχει περισότερους υδατάνθρακες. Αναλυτικά περιλαμβάνει 30% πρωτεΐνη 40% υδατάνθρακες και 30% λιπαρά.
Για να χαρακτηριστεί μια δίαιτα ώς <<πρωτεϊνική>> πρέπει να έχει τουλάχιστον 25% πρωτεΐνη! Η κλασική μεσογειακή διατροφή έχει 15% πρωτεΐνες, 55% υδατάνθρακες και 30% λιπαρά.
Τα άτομα που ακολουθούν αυτή τη δίαιτα πρέπει να αποφεύγουν σχεδόν πλήρως: τα δημητριακά, το ψωμί, τα φρούτα, τα ζυμαρικά το αλκοόλ, τα γλυκά κ.α., τρόφιμα δηλαδή που, τουλάχιστον τα περισσότερα, πρέπει να αποτελούν τη βάση της καθημερινής διατροφής. Αντίθετα, «δικαιούνται» να τρώνε όσο κρέας, τυρί, ψάρια, αυγά, μαλάκια ή άλλες πρωτεϊνικές πηγές θέλουν, χωρίς να τίθενται ποσοτικοί περιορισμοί.


H δίαιτα αποτελείται από τέσσερα διαφορετικά στάδια: το στάδιο της επαγωγής της κέτωσης, το στάδιο της απώλειας του βάρους, το στάδιο της προσυντήρησης και το στάδιο της συντήρησης.
Χαρακτηριστικά από τη δίαιτα του Άτκινς -αλλά και σχεδόν απ' όλες τις λεγόμενες «πρωτεϊνικές» δίαιτες- απουσιάζουν σχεδόν αποκλειστικά οι υδατάνθρακες, κάτι που «αναγκάζει» τον οργανισμό να χρησιμοποιήσει, αντί της γλυκόζης, τα λιπαρά οξέα ως πηγή ενέργειας, με αποτέλεσμα να παρουσιάζεται έκκριση στο αίμα κάποιων ουσιών που ονομάζονται κετόνες (κέτωση). Οι κετόνες είναι ουσίες που περιορίζουν το αίσθημα της όρεξης. Η απουσία των υδατανθράκων έχει επίσης ως αποτέλεσμα την αύξηση της διούρησης, που συνεπάγεται απώλεια υγρών από το σώμα, και συνεπώς μείωση του σωματικού βάρους.
Αυτό που πρέπει να επισημανθεί είναι ότι η παραγωγή των κετονών είναι μια σοβαρή παθολογική κατάσταση που διαταράσσει τη χημική ισορροπία του οργανισμού. Ο ίδιος ο Άτκινς βέβαια δηλώνει χαρακτηριστικά στο βιβλίο του ότι «Ο ισχυρισμός ότι οι κετόνες μπορεί να συσσωρευτούν και να φτάσουν σε επικίνδυνο επίπεδο μέσα στο σώμα είναι μια πλάνη» και ακόμα ότι «Το σώμα ρυθμίζει το επίπεδο των κετονών με τον ίδιο τρόπο που ρυθμίζει το ζάχαρο του αίματος ή το pH» και «Οι κετόνες εκκρίνονται στα ούρα (και συχνά και στην αναπνοή) και αυτό είναι μια απόλυτα φυσική και φυσιολογική λειτουργία του σώματος». Αυτό όμως που ουσιαστικά ισχύει είναι ότι η παρουσία των κετονών μπορεί να προκαλέσει: πονοκεφάλους, ζαλάδες, κόπωση, αναγούλα και άσχημη οσμή στο στόμα, ενώ τα άτομα που ακολουθούν τέτοιες δίαιτες νιώθουν συχνά κουρασμένα και ληθαργικά.

Τα κυριότερα οφέλη της πρωτεϊνικής δίαιτας :
  • Χάνεις γρήγορα βάρος. Στην αρχή αυτό οφείλεται στην αυξημένη διούρηση και την μεγάλη αποβολή υγρών, γιατί ο οργανισμός προσπαθεί να αποβάλλει τις κετόνες. Παράλληλα χάνονται πολλοί πόντοι και αλλάζεις γρήγορα νούμερο στα ρούχα σου, γιατί καίγεται πολύ λίπος.
  • Μειώνεται σημαντικά η πείνα. Τα κετονοσώματα επιδρούν στο κέντρο όρεξης στον υποθάλαμο και συνήθως μετά την 3η ημέρα δεν πεινάς.
  • Nιώθεις ευεξία. Tα κετονοσώματα δρουν ψυχοτονωτικά και έχουν αντικαταθλιπτικές επιδράσεις.
  • Διατηρείται ο δερματικός τόνος -ειδικά του προσώπου- και δε χαλαρώνεις.
Οι κίνδυνοι που μπορεί να κρύβει μια πρωτεϊνική δίαιτα :
  • Αν ακολουθείτε μια δίαιτα υψηλή σε πρωτεΐνες για μεγάλο χρονικό διάστημα, είναι πιθανό να αρχίσετε να προσλαμβάνετε υπερβολική ποσότητα πρωτεΐνης από τη διατροφή σας, η οποία μπορεί να προκαλέσει διάφορα προβλήματα υγείας, λόγω επιβάρυνσης της λειτουργείας των νεφρών η οποία μπορεί να οδηγήσει σε δημιουργία πέτρας στα νεφρά  και στη χολή.
  • Όταν έχετε υψηλά επίπεδα πρωτεΐνης στο αίμα σας διατρέχετε υψηλό κινδυνο για ασθένειες όπως οστεοπόρωση, διαβήτη, καρδιακές παθήσεις, νεφρική νόσο (που μπορεί να οδηγήσει σε νεφρική ανεπάρκεια) ή ακόμη και σε καρκίνο. 
  • Αν δεν παίρνετε αρκετούς υδατάνθρακες μέσω της διατροφής σας, οι οποίοι είναι πραγματικά απαραίτητα θρεπτικά μακροστοιχεία που  χρειαζόμαστε όλοι, είναι πιθανόν να μην προσλαμβάνετε  αρκετές φυτικές ίνες, που είναι αναγκαίες για τη σωστή λειτουργία της πέψης. 
  • Ο οργανισμός μας χρησιμοποιήει ,αντί της γλυκόζης, τα λιπαρά οξέα ως πηγή ενέργειας.
Αμερικανοί ερευνητές αναφέρουν ότι οι χαμηλές σε υδατάνθρακες και πλούσιες σε πρωτεΐνες δίαιτες αύξησαν την αθηροσκλήρωση σε ποντίκια, προκαλώντας τους αγγειακές βλάβες.
Η μελέτη των ερευνητών, που δημοσιεύθηκε στο Proceedings  of the National Academy ofSciences, έδειξε ότι τα ποντίκια στα οποία χορηγήθηκαν δίαιτες με 12% υδατάνθρακες, 43% λίπος και 45% πρωτεΐνη ήταν πιο πιθανόν να παρουσιάσουν αγγειακές βλάβες, σε σύγκριση με τα ποντίκια των οποίων η διατροφή αποτελείτο από 65% υδατάνθρακες, 15% λίπος και 20% πρωτεΐνη -ή ακόμη και στα ποντίκια στα οποία χορηγήθηκε η δυτικού τύπου διατροφή που αποτελείται από 43% υδατάνθρακες, 42% λίπος και 15% πρωτεΐνη.
Όπως επεσήμαναν οι ερευνητές, στα ποντίκια που είχαν λάβει χαμηλή σε υδατάνθρακες διατροφή παρατηρήθηκαν αγγειακές βλάβες, αν και οι τυπικοί δείκτες καρδιαγγειακού κινδύνου όπως τα επίπεδα χοληστερόλης δεν παρουσίασαν μεταβολή.
«Καθώς είναι πολύ δύσκολο να καταλάβουμε σε κλινικές μελέτες πώς οι διάφοροι τύποι διατροφής επηρεάζουν την αγγειακή υγεία», δήλωσαν οι συγγραφείς της μελέτης, «τείνουμε να βασιζόμαστε σε εύκολα μετρήσιμους δείκτες όπως η χοληστερόλη, τα επίπεδα της οποίας είναι ιδιαίτερα καθησυχαστικά σε άτομα που λαμβάνουν διατροφή με λίγους υδατάνθρακες και περισσότερες πρωτεΐνες. Παρ' όλα αυτά, η έρευνά μας δείχνει ότι, τουλάχιστον στα ποντίκια, οι δίαιτες αυτού του τύπου θα μπορούσαν να έχουν δυσμενείς καρδιαγγειακές επιπτώσεις που δεν γίνονται αντιληπτές από τους δείκτες που μετρώνται στον ορό αίματος».

Πρωτεϊνική δίαιτα και απώλεια βάρους :

Υπάρχουν αντικρουόμενες απόψεις για το αν είναι ή δεν είναι μια δίαιτα υψηλή σε πρωτεΐνη καλή επιλογή για τα άτομα που προσπαθούν να χάσουν βάρος. Από τη μια πλευρά πολλές δίαιτες υψηλές σε πρωτεΐνη είναι χαμηλές σε υδατάνθρακες, αλλά πλούσιες σε τροφές που έχουν υψηλή περιεκτικότητα σε λιπαρά ή θερμίδες, κάτι που δε βοηθάει στη διαδικασία απώλειας βάρους.
Ορισμένες οργανώσεις υγείας, μεταξύ των οποίων και η Αμερικανική Καρδιολογική Εταιρεία, δεν συστήνουν μια δίαιτα υψηλή σε πρωτεΐνες σε όποιον προσπαθεί να χάσει βάρος. 
Από την άλλη πλευρά, εφόσον οι τροφές που είναι πλούσιες σε πρωτεΐνες δεν έχουν υψηλή περιεκτικότητα σε λιπαρά και θερμίδες, αυτό μπορεί να είναι ένας εξαιρετικός τρόπος για να χάσετε βάρος. Είναι ακριβώς σημαντικό να θυμάστε ότι η διατροφή σας πρέπει να περιέχει τα κατάλληλα πρωτεϊνικά τρόφιμα για να είναι ένα χρήσιμο εργαλείο για την απώλεια βάρους.

Αντί να ακολουθείτε μια δημοφιλή δίαιτα υψηλή σε πρωτεΐνες, που διαβάσατε σε ένα περιοδικό, συζητήστε με το γιατρό σας ή με έναν διαιτολόγο για να κάνετε αλλαγές στη διατροφή σας και να προσθέσετε περισσότερες τροφές πλούσιες σε πρωτεΐνες.
Μ' αυτό τον τρόπο θα έχετε την ευκαιρία να μάθετε για την υγιεινή διατροφή και ποια τρόφιμα είναι καλά και ποια πρέπει  να αποφεύγετε προκειμένου να χάσετε κιλά. 

Βιβλιογραφία :

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου